Ένα µικρό όργανο που βρίσκεται στην κάτω επιφάνεια του ήπατος, η χοληδόχος κύστη, µπορεί να δηµιουργήσει προβλήµατα τα οποία µπορεί να σας οδηγήσουν στο χειρουργείο.
Σε ποιες περιπτώσεις όµως και γιατί;
Τι είναι η χοληδόχος κύστη;
Πρόκειται για ένα µικρό όργανο του σώµατος (7-10 εκατοστά) που βρίσκεται σε µια εγκοπή του συκωτιού (κοίτη της χοληδόχου κύστης) όπου αποθηκεύεται και συµπυκνώνεται η χολή που παράγει το ήπαρ. Όταν τρώµε, η κύστη συσπάται, µε αποτέλεσµα να εκρέει χολή στο δωδεκαδάκτυλο (τµήµα του λεπτού εντέρου), η οποία µε τη σειρά της συµβάλλει στη διαδικασία της πέψης.
Από τι κινδυνεύει;
Χολολιθίαση (πέτρες στη χολή)
Πρόκειται για κρυστάλλους (λίθους) που οφείλονται σε συνάθροιση φυσιολογικών ή και παθολογικών συστατικών της χολής. Στην εµφάνισή τους, ρόλο παίζουν το φύλο (οι γυναίκες είναι πιο ευπαθείς, ιδίως οι παχύσαρκες), η ηλικία (κινδυνεύουν περισσότερο τα άτοµα άνω των 60 ετών) και κάποια φάρµακα όπως
τα αντισυλληπτικά, τα οιστρογόνα και οι φιµπράτες (φάρµακα για αυξηµένη χοληστερόλη). Επίσης, χολολιθίαση εµφανίζουν αρκετά συχνά οι εγκυµονούσες (λόγω των αυξηµένων οιστρογόνων), ασθενείς µε δρεπανοκυτταρική και µεσογειακή αναιµία, σακχαρώδη διαβήτη ή νόσο του Crohn και άτοµα που έχουν ακολουθήσει εξαντλητική δίαιτα ή έχουν εκτεταµένα εγκαύµατα. Όσο για τα συµπτώµατα (κυρίως δυνατός πόνος στη δεξιά πλευρά της κοιλιάς, κολικός), στο 80% των περιπτώσεων δεν εµφανίζονται, και τα περισσότερα περιστατικά εντοπίζονται τυχαία από υπερηχογραφήµατα κοιλιάς που γίνονται για άλλα αίτια.
Οξεία χολοκυστίτιδα
Προκύπτει όταν η χολολιθίαση επιπλακεί από φλεγµονή της χοληδόχου κύστης, οπότε εµφανίζεται οξύς πόνος στη δεξιά άνω πλευρά της κοιλιάς που συνοδεύεται από πυρετό, συχνά υψηλό, και απαιτεί νοσηλεία.
Οξεία χολαγγειίτιδα
Αν κάποια πέτρα φύγει από τη χολή και αποφράξει τον κοινό χοληδόχο πόρο (σωληνάκι που συνδέει το συκώτι µε τη χοληδόχο κύστη και φέρνει τη χολή στο δωδεκαδάκτυλο), η χολή «λιµνάζει» επιµολύνοντας την είσοδο του µεγαλύτερου πόρου που επικοινωνεί µε το συκώτι και τελικά οδηγεί σε φλεγµονή µέσα στο συκώτι. Ο ασθενής εµφανίζει οξύ πόνο, υψηλό πυρετό µε ρίγος και ίκτερο, οπότε απαιτείται άµεση νοσηλεία.
Οξεία παγκρεατίτιδα
Πρόκειται για µια σοβαρή ασθένεια που συχνότερα οφείλεται σε χολολιθίαση ή σε υπέρµετρη κατανάλωση αλκοόλ.
Σε αυτή την περίπτωση η πέτρα αποφράσσει ένα σηµείο στο δωδεκαδάκτυλο στο οποίο καταλήγουν ο κύριος πόρος του παγκρέατος και το τελικό τµήµα του χοληδόχου πόρου µε αποτέλεσµα τελικά να αυξάνονται οι πιέσεις και στο πάγκρεας. Η πάθηση χαρακτηρίζεται από πολύ έντονους πόνους που συχνά αντανακλούν στην πλάτη, πυρετό, εµετούς, ενώ συχνά υπάρχουν σοβαρές επιπλοκές από άλλα όργανα όπως οι πνεύµονες και η καρδιά.
Πολύποδες
∆εν έχουν συµπτώµατα και συνήθως ανιχνεύονται σε υπερηχογραφήµατα που γίνονται για άλλους λόγους. Αν είναι µικροί, δεν προκαλούν κάποιο πρόβληµα, όσοι όµως είναι πάνω από µισό εκατοστό µπορεί να εξελιχτούν σε κακοήθεια, οπότε πρέπει να αντιµετωπιστούν.
Καρκίνος
Η χρόνια χολολιθίαση µπορεί να είναι υπεύθυνη για την εµφάνιση καρκίνου (στο 60-90% των περιπτώσεων συνυπάρχουν λίθοι). Ωστόσο, πρόκειται για µια πολύ σπάνια ασθένεια (0,1-3%, κυρίως σε ηλικιωµένα άτοµα).
Υπάρχει αντιµετώπιση;
Γενικά, η χοληδόχος κύστη αφαιρείται ολόκληρη εφόσον εµφανιστούν συµπτώµατα των παραπάνω.
∆εν αφαιρείται µόνο όταν υπάρχουν απλώς κάποιες πέτρες (µία µε δύο) χωρίς συµπτώµατα (ωστόσο πρέπει να παρακολουθείται γιατί η παρουσία λίθων δεκαπλασιάζει την πιθανότητα για χολοκυστίτιδα) ή αν υπάρχουν πολύποδες µικρότεροι του µισού εκατοστού. Στη χολολιθίαση όµως µπορεί κάποιες µικρές πέτρες, ακόµα και αν δεν κάνουν φλεγµονή, να περάσουν από το χοληφόρο πόρο προκαλώντας χολαγγειίτιδα ή οξεία παγκρεατίτιδα, οπότε σε αυτή την περίπτωση η κύστη πρέπει επίσης να αφαιρεθεί.
Η επέµβαση
Εφόσον προχωρήσουµε σε αφαίρεση της κύστης, υπάρχουν οι εξής επιλογές: ανοιχτή χολοκυστεκτοµή ή λαπαροσκοπική χολοκυστεκτοµή η οποία γίνεται από 4 µικρές οπές στο δέρµα της κοιλιάς. Υπάρχουν επίσης η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτοµή από µία οπή και η ροµποτική χολοκυστεκτοµή, οι οποίες όµως στην Ελλάδα δεν χρησιµοποιούνται ακόµα ευρέως. Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτοµή είναι η πιο διαδεδοµένη µέθοδος, όµως η επιλογή εξαρτάται από µια σειρά παραµέτρων όπως η φυσική κατάσταση του ασθενούς (ασθενείς µε χρόνια σοβαρά αναπνευστικά ή καρδιολογικά προβλήµατα είναι δύσκολο να προχωρήσουν στη συγκεκριµένη επέµβαση όπως και τα πολύ παχύσαρκα άτοµα). Συνήθως η νοσηλεία δεν υπερβαίνει τις 24 ώρες, οι τοµές είναι µικρές (σε σύγκριση µε την ανοιχτή χολυστεκτοµή), οι πόνοι –αν υπάρχουν µετεγχειρητικά– είναι συνήθως ήπιοι και αντιµετωπίζονται µε απλά παυσίπονα, ενώ το ποσοστό των επιπλοκών στα χέρια ενός έµπειρου χειρουργού είναι πολύ µικρό.
Μάθετε ότι
• Η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης δεν έχει συνήθως καµία σηµαντική επίπτωση στον οργανισµό.
• Η έκκριση της χοληστερόλης από το συκώτι γίνεται στη χοληδόχο κύστη, γι’ αυτό και το 80% των λίθων της χολής είναι χοληστερολικοί.
• Στη χολολιθίαση συστήνεται συντηρητική διατροφή χωρίς πολλά λιπαρά.
Της ∆ήµητρας Βγενοπούλου
Με τη συνεργασία των Στέργιου ∆ελακίδη, ειδικού γαστρεντερολόγου, και Εµµανουήλ Παυλάκη, Γενικού Χειρούργου
Ένα µικρό όργανο που βρίσκεται στην κάτω επιφάνεια του ήπατος, η χοληδόχος κύστη, µπορεί να δηµιουργήσει προβλήµατα τα οποία µπορεί να σας οδηγήσουν στο χειρουργείο.
Σε ποιες περιπτώσεις όµως και γιατί;
Τι είναι η χοληδόχος κύστη;
Πρόκειται για ένα µικρό όργανο του σώµατος (7-10 εκατοστά) που βρίσκεται σε µια εγκοπή του συκωτιού (κοίτη της χοληδόχου κύστης) όπου αποθηκεύεται και συµπυκνώνεται η χολή που παράγει το ήπαρ. Όταν τρώµε, η κύστη συσπάται, µε αποτέλεσµα να εκρέει χολή στο δωδεκαδάκτυλο (τµήµα του λεπτού εντέρου), η οποία µε τη σειρά της συµβάλλει στη διαδικασία της πέψης.
Από τι κινδυνεύει;
Χολολιθίαση (πέτρες στη χολή)
Πρόκειται για κρυστάλλους (λίθους) που οφείλονται σε συνάθροιση φυσιολογικών ή και παθολογικών συστατικών της χολής. Στην εµφάνισή τους, ρόλο παίζουν το φύλο (οι γυναίκες είναι πιο ευπαθείς, ιδίως οι παχύσαρκες), η ηλικία (κινδυνεύουν περισσότερο τα άτοµα άνω των 60 ετών) και κάποια φάρµακα όπως
τα αντισυλληπτικά, τα οιστρογόνα και οι φιµπράτες (φάρµακα για αυξηµένη χοληστερόλη). Επίσης, χολολιθίαση εµφανίζουν αρκετά συχνά οι εγκυµονούσες (λόγω των αυξηµένων οιστρογόνων), ασθενείς µε δρεπανοκυτταρική και µεσογειακή αναιµία, σακχαρώδη διαβήτη ή νόσο του Crohn και άτοµα που έχουν ακολουθήσει εξαντλητική δίαιτα ή έχουν εκτεταµένα εγκαύµατα. Όσο για τα συµπτώµατα (κυρίως δυνατός πόνος στη δεξιά πλευρά της κοιλιάς, κολικός), στο 80% των περιπτώσεων δεν εµφανίζονται, και τα περισσότερα περιστατικά εντοπίζονται τυχαία από υπερηχογραφήµατα κοιλιάς που γίνονται για άλλα αίτια.
Οξεία χολοκυστίτιδα
Προκύπτει όταν η χολολιθίαση επιπλακεί από φλεγµονή της χοληδόχου κύστης, οπότε εµφανίζεται οξύς πόνος στη δεξιά άνω πλευρά της κοιλιάς που συνοδεύεται από πυρετό, συχνά υψηλό, και απαιτεί νοσηλεία.
Οξεία χολαγγειίτιδα
Αν κάποια πέτρα φύγει από τη χολή και αποφράξει τον κοινό χοληδόχο πόρο (σωληνάκι που συνδέει το συκώτι µε τη χοληδόχο κύστη και φέρνει τη χολή στο δωδεκαδάκτυλο), η χολή «λιµνάζει» επιµολύνοντας την είσοδο του µεγαλύτερου πόρου που επικοινωνεί µε το συκώτι και τελικά οδηγεί σε φλεγµονή µέσα στο συκώτι. Ο ασθενής εµφανίζει οξύ πόνο, υψηλό πυρετό µε ρίγος και ίκτερο, οπότε απαιτείται άµεση νοσηλεία.
Οξεία παγκρεατίτιδα
Πρόκειται για µια σοβαρή ασθένεια που συχνότερα οφείλεται σε χολολιθίαση ή σε υπέρµετρη κατανάλωση αλκοόλ.
Σε αυτή την περίπτωση η πέτρα αποφράσσει ένα σηµείο στο δωδεκαδάκτυλο στο οποίο καταλήγουν ο κύριος πόρος του παγκρέατος και το τελικό τµήµα του χοληδόχου πόρου µε αποτέλεσµα τελικά να αυξάνονται οι πιέσεις και στο πάγκρεας. Η πάθηση χαρακτηρίζεται από πολύ έντονους πόνους που συχνά αντανακλούν στην πλάτη, πυρετό, εµετούς, ενώ συχνά υπάρχουν σοβαρές επιπλοκές από άλλα όργανα όπως οι πνεύµονες και η καρδιά.
Πολύποδες
∆εν έχουν συµπτώµατα και συνήθως ανιχνεύονται σε υπερηχογραφήµατα που γίνονται για άλλους λόγους. Αν είναι µικροί, δεν προκαλούν κάποιο πρόβληµα, όσοι όµως είναι πάνω από µισό εκατοστό µπορεί να εξελιχτούν σε κακοήθεια, οπότε πρέπει να αντιµετωπιστούν.
Καρκίνος
Η χρόνια χολολιθίαση µπορεί να είναι υπεύθυνη για την εµφάνιση καρκίνου (στο 60-90% των περιπτώσεων συνυπάρχουν λίθοι). Ωστόσο, πρόκειται για µια πολύ σπάνια ασθένεια (0,1-3%, κυρίως σε ηλικιωµένα άτοµα).
Υπάρχει αντιµετώπιση;
Γενικά, η χοληδόχος κύστη αφαιρείται ολόκληρη εφόσον εµφανιστούν συµπτώµατα των παραπάνω.
∆εν αφαιρείται µόνο όταν υπάρχουν απλώς κάποιες πέτρες (µία µε δύο) χωρίς συµπτώµατα (ωστόσο πρέπει να παρακολουθείται γιατί η παρουσία λίθων δεκαπλασιάζει την πιθανότητα για χολοκυστίτιδα) ή αν υπάρχουν πολύποδες µικρότεροι του µισού εκατοστού. Στη χολολιθίαση όµως µπορεί κάποιες µικρές πέτρες, ακόµα και αν δεν κάνουν φλεγµονή, να περάσουν από το χοληφόρο πόρο προκαλώντας χολαγγειίτιδα ή οξεία παγκρεατίτιδα, οπότε σε αυτή την περίπτωση η κύστη πρέπει επίσης να αφαιρεθεί.
Η επέµβαση
Εφόσον προχωρήσουµε σε αφαίρεση της κύστης, υπάρχουν οι εξής επιλογές: ανοιχτή χολοκυστεκτοµή ή λαπαροσκοπική χολοκυστεκτοµή η οποία γίνεται από 4 µικρές οπές στο δέρµα της κοιλιάς. Υπάρχουν επίσης η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτοµή από µία οπή και η ροµποτική χολοκυστεκτοµή, οι οποίες όµως στην Ελλάδα δεν χρησιµοποιούνται ακόµα ευρέως. Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτοµή είναι η πιο διαδεδοµένη µέθοδος, όµως η επιλογή εξαρτάται από µια σειρά παραµέτρων όπως η φυσική κατάσταση του ασθενούς (ασθενείς µε χρόνια σοβαρά αναπνευστικά ή καρδιολογικά προβλήµατα είναι δύσκολο να προχωρήσουν στη συγκεκριµένη επέµβαση όπως και τα πολύ παχύσαρκα άτοµα). Συνήθως η νοσηλεία δεν υπερβαίνει τις 24 ώρες, οι τοµές είναι µικρές (σε σύγκριση µε την ανοιχτή χολυστεκτοµή), οι πόνοι –αν υπάρχουν µετεγχειρητικά– είναι συνήθως ήπιοι και αντιµετωπίζονται µε απλά παυσίπονα, ενώ το ποσοστό των επιπλοκών στα χέρια ενός έµπειρου χειρουργού είναι πολύ µικρό.
Μάθετε ότι
• Η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης δεν έχει συνήθως καµία σηµαντική επίπτωση στον οργανισµό.
• Η έκκριση της χοληστερόλης από το συκώτι γίνεται στη χοληδόχο κύστη, γι’ αυτό και το 80% των λίθων της χολής είναι χοληστερολικοί.
• Στη χολολιθίαση συστήνεται συντηρητική διατροφή χωρίς πολλά λιπαρά.
Της ∆ήµητρας Βγενοπούλου
Με τη συνεργασία των Στέργιου ∆ελακίδη, ειδικού γαστρεντερολόγου, και Εµµανουήλ Παυλάκη, Γενικού Χειρούργου
Ένα µικρό όργανο που βρίσκεται στην κάτω επιφάνεια του ήπατος, η χοληδόχος κύστη, µπορεί να δηµιουργήσει προβλήµατα τα οποία µπορεί να σας οδηγήσουν στο χειρουργείο.
Σε ποιες περιπτώσεις όµως και γιατί;
Τι είναι η χοληδόχος κύστη;
Πρόκειται για ένα µικρό όργανο του σώµατος (7-10 εκατοστά) που βρίσκεται σε µια εγκοπή του συκωτιού (κοίτη της χοληδόχου κύστης) όπου αποθηκεύεται και συµπυκνώνεται η χολή που παράγει το ήπαρ. Όταν τρώµε, η κύστη συσπάται, µε αποτέλεσµα να εκρέει χολή στο δωδεκαδάκτυλο (τµήµα του λεπτού εντέρου), η οποία µε τη σειρά της συµβάλλει στη διαδικασία της πέψης.
Από τι κινδυνεύει;
Χολολιθίαση (πέτρες στη χολή)
Πρόκειται για κρυστάλλους (λίθους) που οφείλονται σε συνάθροιση φυσιολογικών ή και παθολογικών συστατικών της χολής. Στην εµφάνισή τους, ρόλο παίζουν το φύλο (οι γυναίκες είναι πιο ευπαθείς, ιδίως οι παχύσαρκες), η ηλικία (κινδυνεύουν περισσότερο τα άτοµα άνω των 60 ετών) και κάποια φάρµακα όπως
τα αντισυλληπτικά, τα οιστρογόνα και οι φιµπράτες (φάρµακα για αυξηµένη χοληστερόλη). Επίσης, χολολιθίαση εµφανίζουν αρκετά συχνά οι εγκυµονούσες (λόγω των αυξηµένων οιστρογόνων), ασθενείς µε δρεπανοκυτταρική και µεσογειακή αναιµία, σακχαρώδη διαβήτη ή νόσο του Crohn και άτοµα που έχουν ακολουθήσει εξαντλητική δίαιτα ή έχουν εκτεταµένα εγκαύµατα. Όσο για τα συµπτώµατα (κυρίως δυνατός πόνος στη δεξιά πλευρά της κοιλιάς, κολικός), στο 80% των περιπτώσεων δεν εµφανίζονται, και τα περισσότερα περιστατικά εντοπίζονται τυχαία από υπερηχογραφήµατα κοιλιάς που γίνονται για άλλα αίτια.
Οξεία χολοκυστίτιδα
Προκύπτει όταν η χολολιθίαση επιπλακεί από φλεγµονή της χοληδόχου κύστης, οπότε εµφανίζεται οξύς πόνος στη δεξιά άνω πλευρά της κοιλιάς που συνοδεύεται από πυρετό, συχνά υψηλό, και απαιτεί νοσηλεία.
Οξεία χολαγγειίτιδα
Αν κάποια πέτρα φύγει από τη χολή και αποφράξει τον κοινό χοληδόχο πόρο (σωληνάκι που συνδέει το συκώτι µε τη χοληδόχο κύστη και φέρνει τη χολή στο δωδεκαδάκτυλο), η χολή «λιµνάζει» επιµολύνοντας την είσοδο του µεγαλύτερου πόρου που επικοινωνεί µε το συκώτι και τελικά οδηγεί σε φλεγµονή µέσα στο συκώτι. Ο ασθενής εµφανίζει οξύ πόνο, υψηλό πυρετό µε ρίγος και ίκτερο, οπότε απαιτείται άµεση νοσηλεία.
Οξεία παγκρεατίτιδα
Πρόκειται για µια σοβαρή ασθένεια που συχνότερα οφείλεται σε χολολιθίαση ή σε υπέρµετρη κατανάλωση αλκοόλ.
Σε αυτή την περίπτωση η πέτρα αποφράσσει ένα σηµείο στο δωδεκαδάκτυλο στο οποίο καταλήγουν ο κύριος πόρος του παγκρέατος και το τελικό τµήµα του χοληδόχου πόρου µε αποτέλεσµα τελικά να αυξάνονται οι πιέσεις και στο πάγκρεας. Η πάθηση χαρακτηρίζεται από πολύ έντονους πόνους που συχνά αντανακλούν στην πλάτη, πυρετό, εµετούς, ενώ συχνά υπάρχουν σοβαρές επιπλοκές από άλλα όργανα όπως οι πνεύµονες και η καρδιά.
Πολύποδες
∆εν έχουν συµπτώµατα και συνήθως ανιχνεύονται σε υπερηχογραφήµατα που γίνονται για άλλους λόγους. Αν είναι µικροί, δεν προκαλούν κάποιο πρόβληµα, όσοι όµως είναι πάνω από µισό εκατοστό µπορεί να εξελιχτούν σε κακοήθεια, οπότε πρέπει να αντιµετωπιστούν.
Καρκίνος
Η χρόνια χολολιθίαση µπορεί να είναι υπεύθυνη για την εµφάνιση καρκίνου (στο 60-90% των περιπτώσεων συνυπάρχουν λίθοι). Ωστόσο, πρόκειται για µια πολύ σπάνια ασθένεια (0,1-3%, κυρίως σε ηλικιωµένα άτοµα).
Υπάρχει αντιµετώπιση;
Γενικά, η χοληδόχος κύστη αφαιρείται ολόκληρη εφόσον εµφανιστούν συµπτώµατα των παραπάνω.
∆εν αφαιρείται µόνο όταν υπάρχουν απλώς κάποιες πέτρες (µία µε δύο) χωρίς συµπτώµατα (ωστόσο πρέπει να παρακολουθείται γιατί η παρουσία λίθων δεκαπλασιάζει την πιθανότητα για χολοκυστίτιδα) ή αν υπάρχουν πολύποδες µικρότεροι του µισού εκατοστού. Στη χολολιθίαση όµως µπορεί κάποιες µικρές πέτρες, ακόµα και αν δεν κάνουν φλεγµονή, να περάσουν από το χοληφόρο πόρο προκαλώντας χολαγγειίτιδα ή οξεία παγκρεατίτιδα, οπότε σε αυτή την περίπτωση η κύστη πρέπει επίσης να αφαιρεθεί.
Η επέµβαση
Εφόσον προχωρήσουµε σε αφαίρεση της κύστης, υπάρχουν οι εξής επιλογές: ανοιχτή χολοκυστεκτοµή ή λαπαροσκοπική χολοκυστεκτοµή η οποία γίνεται από 4 µικρές οπές στο δέρµα της κοιλιάς. Υπάρχουν επίσης η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτοµή από µία οπή και η ροµποτική χολοκυστεκτοµή, οι οποίες όµως στην Ελλάδα δεν χρησιµοποιούνται ακόµα ευρέως. Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτοµή είναι η πιο διαδεδοµένη µέθοδος, όµως η επιλογή εξαρτάται από µια σειρά παραµέτρων όπως η φυσική κατάσταση του ασθενούς (ασθενείς µε χρόνια σοβαρά αναπνευστικά ή καρδιολογικά προβλήµατα είναι δύσκολο να προχωρήσουν στη συγκεκριµένη επέµβαση όπως και τα πολύ παχύσαρκα άτοµα). Συνήθως η νοσηλεία δεν υπερβαίνει τις 24 ώρες, οι τοµές είναι µικρές (σε σύγκριση µε την ανοιχτή χολυστεκτοµή), οι πόνοι –αν υπάρχουν µετεγχειρητικά– είναι συνήθως ήπιοι και αντιµετωπίζονται µε απλά παυσίπονα, ενώ το ποσοστό των επιπλοκών στα χέρια ενός έµπειρου χειρουργού είναι πολύ µικρό.
Μάθετε ότι
• Η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης δεν έχει συνήθως καµία σηµαντική επίπτωση στον οργανισµό.
• Η έκκριση της χοληστερόλης από το συκώτι γίνεται στη χοληδόχο κύστη, γι’ αυτό και το 80% των λίθων της χολής είναι χοληστερολικοί.
• Στη χολολιθίαση συστήνεται συντηρητική διατροφή χωρίς πολλά λιπαρά.
Της ∆ήµητρας Βγενοπούλου
Με τη συνεργασία των Στέργιου ∆ελακίδη, ειδικού γαστρεντερολόγου, και Εµµανουήλ Παυλάκη, Γενικού Χειρούργου
http://www.myworld.gr/site/content.php?artid=664039
Ολλανδοί και γερμανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ένα ένζυμο που ευθύνεται για τον θάνατο των νευρικών κυττάρων μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο και ευελπιστούν ότι ένα νέο πειραματικό φάρμακο, το οποίο πέτυχε να μειώσει δραστικά την εγκεφαλική ζημιά στα ποντίκια, θα μπορέσει να λειτουργήσει και στους ανθρώπους μελλοντικά.
.jpg)
